همه ما بلندگوهارامي شناسيم ومي دانيم وظيفه آنها چيست .ولي اينكه چگونه كار ميكند ؟ وطي چه فرايندي كارش را انجام مي دهد؟
وديگر سوالات را سعي ميكنيم در مطالب زير بيشتر برسي كنيم
بلندگو آخرين عضو كار آديو مي باشد ولي بااينكه در آخر خط قرار دارد از اهميت ويژه اي بر خوردار است وحدود 30 تا 50درصديك صداي خوب دلنشين در سيستم بستگي به بلندگوي آن دارد .در حقيقت نمي توان صداي قابل قبولي بدون داشتن بلندگوهاي خوب داشت.
بلندگو در حقيقت وسيله اي است كه انرزي اكتريكي را به انرزي صوتي تبديل مي كند.
بلندگو نزديك به 100 سال است كه اختراع شده است ودر طول زمان انواع مختلفي از لحاظ كاركرد اريه شده است از بلندگوهاي كوارتزي گرفته تا بلندگوهاي ريبون و پيزوالكتريكي وplanarوغيره ولي مي توان گفت 98% بلندگوهاي مورد استفاده تقريبا همان ساختمان وسازمان اوليه را دارد وهنوز از همان نوع دايناميك استفاده مي شود
واساس كار آن بطور ساده بدين گونه است كه سيم پيچ درون يك ميدان مغناطيسي قرار دارد واز طرفي هم به يك مخروط وصل است وقتي كه جريان متناوب الكتريكي كه با فركانسهاي مختلف در درون سيم پيچ جريان پيدا ميكند اين سيم پيچ تشكيل ميدان مغناطيسي مي دهد كه با ميدان مغناطيسي ثابت از طرف آهنرباي قوي ايجاد فاز هم نام يا غير هم نام مي كند كه باعث دفع سيم پيچ به پايين ويا جذب آن به بالا مي شود كه با حركت سيم پيچ مخروط متصل به آن نيز حركت مي كند وبا حركت دادن هواي اطراف و مستقيم مخروط صدا ايجاد مي شود .
حركت سيم پيچ درون ميدان مغناطيسي بسته به فركانس الكتريكي گاهي اوقات تا 20000 بار در ثانيه (20كيلو هرتز) نيز ميرسد .
واينگونه صدا ايجاد مي شود
اجزاي اصلي بلندگو:
1-FRAME OR BASKET-سبد يا بدنه در حقيقت تنه وشاسي يك بلندگو مي باشد كه تمام اجزا بلند گو روي آن سوار است . معمولا براي ساختن آن از آلومينويم دايكاست يا نوعي استيل ويا از پلاستيك استفاده مي شود .
2-DIAPHRAGM /CONE-مخروط يا صفحه بلندگو.كار اصلي آن حركت وجابجا كردن هوا مي باشد كه از مواد مختلفي مثل كاغذ/الياف كربن/الياف فايبر گلاس/پلاستيك/آلومنيوم/تيتانيوم/ابريشم وغيره ساخته مي شود.
در ميان شركتهاي صاحب سبك به مواد مختلفي براي افزايش كيفيت اعتقاد دارد از الياف ساقه برنج گرفته تا سنگهاي بازالت با 2700درجه فارنهايت ذوب شده ودر حقيقت پس از اختراع بلندگو بيشترين تغييرات بروي صفحه آن انجام شده است .
ولي خيلي ها معتقند هنوز كاغذ كه قديمي ترين مواد مورد استفاده است از بقيه موادبهتر است ودر تيوترها(بلندگوهاي مخصوص فركانس بالا )سعي مي شوداز ابريشم براي ايجاد صداي بهتر استفاده شود
3-SURROUND-سوراند كه در حقيقت كار اصلي اش كمك به حركت آزادانه مخروط است در عين حال به كنترل صفحه مخروط هم كمك زيادي مي كند .
سوراند هم از مواد مختلفي بسته به نوع بلندگو وكارخانه سازنده بلندگو ساخته مي شود .رايجترين آنها اسفنج نيمه فشرده است .از لاستيكهايي با قابليت كم ارتجاعي ومقاوم به گرما وسرما نيز به وفور استفاده مي شود از مواد ديگر مي توان به نوعي پارچه يا بافتهاي شبيه پارچه والياف ميكروفيبرهم اشاره كرد
سوراندها معمولا به 3شكل (قوس روبه بالا /قوس روبه پايين/Mشكل)بسته به نوع بلندگو استفاده مي شود
4-VOICE COILياسيم پيچ كه در واقع موتور يك بلندگو است ودر حقيقت قسمت اصلي يك بلندگو مي باشد كه بقيه اجزا نسبت به آن طراحي مي شود . كويل از يك رشته سيم كه بصورت فنرباكه ظرافت تمام پيچيده شده است تشكيل شده
در زمان گذشته اعتقاد داشتنند براي داشتن بلندگوي قوي بايد قطر سيم پيچ زياد باشد ولي حالا به اين نتيجه رسيده اند كه براي داشتن بلندگوي قوي بايد ارتفاع سيم پيچ بيشتر شود به هر صورت كه باشدافزايش مقدار سيم به قدرت بلندگو اضافه مي كند در خيلي از موارد براي بلندگوهاي گران قيمت از سيمهايي با سطح مقطع مستطيل استفاده مي شود كه به نوع سيم هاي تخت مشهور است.
وناگفته پيدااست كه جنس سيم هرچه خالص تر باشد كيفيت كار بيشتر خواهد شد
در خيلي مواقع براي افزايش مقاومت واستحكام سيم پيچ از روكشهاي مختلف مثل از لاكهاي مقاوم به گرماگرفته تاسراميك استفاده مي شود
5-VOICE COIL FORMER- فرم دهنده سيم پيچ كه در حقيقت بستر سيم پيچ مي باشد كه روي آن پيچيده مي شودومعمولا طول آن از ارتفاع سيم پيچ بيشتر است .
از مواد مختلفي ساخته مي شود مثل كاغذ مخصوص /آلومينيوم/مس وغيره كه در همه موارد سعي مي شود از مواد مقاوم به گرما ويا مواد مقاوم شده به گرما استفاده شود .
نگه دارنده سيم پيچ در نقطه اي به نام گلويي به صفحه مخروط متصل مي شود
6-SPIDER-اين عنكبوت كه در ايران بيشتر به دمپر معروف است نوعي پارچه يا بافت فنري شكل است كه كار اصلي آن كمك به تعادل وكنترل صفحه وجلوگيري از حركت اضافه آن است . اين قسمت كمك بسيار زيادي به فكتور CMSبلندگو مي كند
دمپر از طرفي به گلويي سيم پيچ واز طرف ديگر به بدنه بلندگو وصل است .در خيلي از موارد از دمپرهاي چند لايه براي كنترل بيشتر سابها استفاده مي شود
7-DUST CAP-اين قطعه كه در واقع نوعي در پوش است كه وظيفه اصلي آن جلوگيري از ورود گرد غبار وآشغال به داخل حفره سيم پيچ است. كه از مواد مختلفي ساخته مي شود كه كاعذ از دردسر سازترين آنها است .
البته در بعضي از سابها وفوربا بالا آوردن وبزرگتر كردن داسكپ سعي مي كنند فاكتورهاي مثل SDبلندگورا بهبود ببخشند
8-MAGNET-مگنت يا آهنربا كه در حقيقت وظيفه ايجاد ميدان مغناطيسي را برعهده دارد در انتهاي بلندگو قرار دارد از انواع مختلفي بسته به نوع مصرف بلندگو تشكيل و ساخته مي شود . موادي مثل استرونتيوم و نيوديوم شايعترين مواد مورد مصرف مي باشند
يك مگنت بسته به شارژ مغناطيسي آن مي تواند به قدرت بلندگو كمك كند ودر بعضي موارد براي تامين شارژبيشتر نياز به مگنت بيشتر است بخاطر همين است كه از مگنتهاي چند لايه استفاده مي شود
يكي از جالبترين كارهاي مگنت (كه زياد مورد توجه عموم قرار نگرفته است)خاصيت وقابليت خنك كردن سيم پيچ است بطوريكه اگر شما به يك سيم پيچ جريان الكتريكي متناوب ضعيف وصل كنيد شروع به گرم شدن شديد مي كند ملي اگر همان لحظه آن را در درون ميدان مغناظيسي مگنت كنيد سريعا گرماي خودرا از دست مي دهد . واين يكي از دلايل است كه طراحان بلندگوها ومخصوصا سابها سعي مي كنند كه سطح مقطع تماس مگنت وسيم پيچ را بيشتر كنند تا كويل راحتر خنك شود
9-PLAT ودر نهايت پلاتهاي في كه وظيفه نگهداري آهنربا را دارند
اما بلندگوها برحسب سايز ووظيفه آنهابه چند دسته تقسيم مي شود كه در نوشته هاي آينده سعي در بررسي بيشتر آ نها داريم